موازنه بین ابوتمام و شها‌ب الدین محمود حلبی در دو قصیده‌ی فتح عموریه و فتح عکا

نویسندگان

  • عزت‌الله مولایی نیا
  • محمودرضا توکلی محمدی
  • کاظم وفایی
چکیده مقاله:

شـهاب‌الدین محمود حلـبی از شاعران و کاتبان مشهور عصر ممالیک (دوره‌ی ‌انحطاط)، اکثر جنگ‌های سپاه ممالیکِ ترک در مقابل صلیبیان در زمان خود را در قصایدی غنایی – حماسی، جاویدان ساخته است. از جمله اشعار وی در این زمینه، قصیده‌ی «فتح عکا» است که در آن سعی کرده با قصیده‌ی مشهور «فتح عموریه» ابوتمام معارضه کند. مقاله‌ی حاضر با برقراری موازنه و مقایسه بین معانی مشترک دو قصیده نام برده و بیان اینکه کدام شاعر در ابیات خود، مفهومی ‌رساتر و عباراتی شاعرانه‌تری از ابیات شاعر دیگر در همان مفهوم دارد، به ‌این نتیجه می‌رسد که شهاب‌الدین با اینکه در دورانی می‌زیسته که به نام عصر انحطاط مشهور است، در بعضی از معانی، هر چند اندک، گوی سبقت را از ابوتمام می‌رباید و با به کار بردن صور بلاغی و تصاویر زیبا بر آن شاعر بزرگ عصر عباسی، برتری می‌جوید؛ البته این برتری شهاب‌الدین بر ابوتمام، فقط به ابیات انگشت‌شماری از قصیده‌ی وی محدود شده و در بقیه‌ی ابیات برتری با ابوتمام است. برای رسیدن به ‌این هدف، ابیات دو قصیده هم از لحاظ لغوی و هم از لحاظ درون‌مایه، مورد بررسی قرار گرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

موازنة بین ابی تمام فی قصیدته «فتح عمو ریة» و شهاب الدین محمود الحلبی فی قصیدته «فتح عکا»

یُعدُّ شهاب الدین محمود الحلبی من اکابر الشعراء و الکتاب المشهورین فی عصر الممالیک. إنّه صور کثیرا من وقائع الممالیک ضد الصلیبیین فی زمنه فی قصائد غنائیة حماسیة خالدة. قصیدة «فتح عکا» التی حاول فیها الشاعر أن یعارض قصیدة «فتح عموریة لأبی تمام» تعد من أشهر قصائده فی هذا الصدد. هذا المقال مع عقد موازنة بین المعانی المشترکة فی القصیدتین المذکورتین و الاتیان بالمفاهیم و المعانی المشترکة بینهما یصل الی ...

متن کامل

فتح الله خان شیبانی و مقامه نویسی

فتح الله خان شیبانی از نویسندگان و شاعران بزرگ قرن 13 و 14 (1308-1241 هـ . ق) و از منتقدان بزرگ دربار پادشاهان قاجار است. وی دارای آثار متعددی در نظم و نثر فارسی چون گنج گهر، تنگ شکر، درج درر، لآلی مکنون، زبدة آلاثار، کامرانیه، یوسفیه، بیانات شیبانی لامتثال فرمان سلطانی و ... است. اغلب این آثار به شکل نسخة خطی در کتابخانه های بزرگی چون کتابخانه ملی و مجلس نگهداری می¬شود.کتاب «درج درر» شیبانی در...

متن کامل

دیوان فتح (شاعر قرن یازدهم)

ده ها هزار نسخهء خطی نظم و نثر فارسی درکتابخانه های بزرگ دنیا نگهداری می شود و علاوه بر آن درکتابخانه های شخصی نیز شمار آن کم نیست. خواندن و ارزیابی کردن این گنج بیکران سالها وقت می خواهد. و تنها وقت مطالعه یافتن مشکل را نمی گشاید بلکه صدها محقق و نسخه شناس و نقاد و سخن سنج هم لازم است تا در وقت بهترین استفاده را بنمایند. نسخ خطی مانند طلا هستند و محقق مانند محک. عیار طلا را محک نشان می دهد. در...

متن کامل

از فتح تاریخی تا فتح تاریخ (مورد مطالعه: حسین بن علی)

پژوهش پیش رو درصدد آزمودن این فرضیه است که «تاریخ را فاتحان ننوشته‌اند» که آن را از راه‌های گوناگون می‌توان اثبات کرد. علاقه انسان‌ها به مطالعه و ثبت رویدادهای مهم و نیز تأیید این علاقه‌مندی از سوی کتاب‌های آسمانی که سخنگویان وجدان معنوی بشرند، دو نمونه مهم از این راه‌ها به شمار می‌‌آیند. راه دیگر، مطالعه شواهد فروان در حیات اجتماعی، سیاسی و علمی مردان و زنان بزرگ است. این مردان و زنان، به دو گ...

متن کامل

فتوح در اسلام فتح تغلبی, فتح قلوب

این مقاله از دو نگاه به موضوع فتوح, در دو شکل تغلبی و قلوب آن می پردازد. ابتدا با ورود اجمالی به پیشامد رده که زمینه ساز فتوح راشدی است و بیان مشکل حضور سرداران فاتح از بنو مخزوم در مدینه, به ماهیت اصناف چهارگانه امت اسلامی بعد از پیامبر خدا (ص) به عنوان عوامل برپادارنده جریان فتوح پرداخته, و به تعریف و نقش هر یک در ساز و کار امت اشاره می کند. پس از آن به دو عنصر مقوم در هر دو شیوه از فتوح, یعن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 21

صفحات  139- 168

تاریخ انتشار 2012-01-25

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023